Bảo tàng thành phố Hồ Chí Minh nằm ở trên một khu đất rộng gần 2 ha, giới hạn bởi những con phố Gia Long, Pasteur, Lê Thánh Tông và Công Lý. Tòa nhà bảo tàng thành phố Hồ Chí Minh, xưa là dinh Thống đốc Nam Kỳ, tòa án tối cao và thường được gọi nôm na là dinh Gia Long bởi vì tọa lạc trên đường cùng tên, do kiến trúc sư người Pháp - Alfred Foulhoux thiết kế, được xây từ năm 1885 tới năm 1890 về kiến trúc phong cách gothique với phần mái lại mang nét Á Đông.
Địa chỉ: 65 Lý Tự Trọng, Quận 1, TP HCM
giờ mở cửa: 7 giờ 30 - 18 giờ từ thứ hai đến Chủ nhật
mức giá vé vào cổng:
+Học sinh: Miễn vé.
+ Sinh viên, nhân dân: 5.000 đồng/lượt.
+ Đối tượng khác: 15.000 đồng/lượt.
+Chụp ảnh đám cưới 400.000 đồng/đôi cô dâu chú rể (miễn vé 5 người đầu kể cả thợ chụp ảnh cũng như trang điểm từ người thứ 6 trở lên phải mua vé)
hình dạng tổng quan tòa nhà, với những cột trụ lớn nhỏ tại mặt tiền gợi dáng kiến trúc cổ của bảo tàng danh tiếng Louvre Paris do kiến trúc sư Claude Perrault thiết kế năm 1670 dưới triều hoàng đế Louis XIV, với hai hàng cột trụ chắn ngay hai bên cổng ra vào. Tới năm 1943, cổng được sửa bằng cách xây 1 mái hiên. Bức tượng bán thân ở giữa mặt tiền tam giác, biểu hiện cho nền Cộng hòa Pháp với vẻ nghiêm trang bằng mặt nạ cau có và dịu dàng bằng các kiểu chạm trổ ở từng bên, tượng trưng cho thế giới quyến rũ như: cành dương liểu, hình tràng hoa, lá bao xung quanh, rắn khoanh tròn, đóng khung bằng con gà và chim cú ở 2 góc mặt tiền, 1 vòng hào quang phía sau đầu tượng bán thân ví như mặt trời nhân hậu. Những kiểu vẽ hình học thể hiện động vật và thảo mộc tô đậm nền trụ ngạch mặt tiền. Mục đích ban đầu của tòa nhà là Bảo tàng Thương mại trưng bày các sản vật trong nước vì vậy ở hai bên cửa chính có 2 bức tượng nữ thần Thương nghiệp và Công nghiệp và những phù điêu trang trí đắp nổi đều lấy biểu tượng thần thoại Hi Lạp với cây cỏ và thú vật vùng nhiệt đới. Những chi tiết chạm trổ trên mái nhà loại tây phương dọc theo tầng lầu tượng trưng cho động vật và thảo mộc của 1 cảnh vật lưỡng thể đó chính là các con thằn lằn và chim cao cẳng chuyển động bằng cách uốn cong hoặc xòe cánh.
Nội dung trưng bày gồm 9 phần cố định:
Giới thiệu vị trí địa lý, địa chất, khoáng sản, địa hình, khí hậu, động, thực vật, hệ thống sông ngòi, cuộc sống của người dân cổ cách đây 3000 – 2000 năm với những công cụ lao động: rìu đá, cuốc đá, trang sức, đồ minh khí, hình thức mai táng tìm ra tại những di tích lịch sử khảo cổ Bến Đò,...
cùng sưu tập bản đồ, biểu đồ, hình ảnh, hiện vật phòng trưng bày khái quát quá trình hình thành và phát triển của thành phố Sài Gòn về mặt địa lý, hành chính
với hơn 527 hiện vật, 36 ảnh và 10 bản đồ, bảng trích phòng trưng bày "Thương cảng - thương mại dịch vụ thành phố Sài Gòn" giới thiệu khái quát về vai trò tâm điểm kinh tế của Sài Gòn đối với khu phía Nam nói riêng cũng như cả nước nói chung
Giới thiệu một số nghề thủ công truyền thống và đôi nét về công nghiệp tại thành phố Hồ Chí Minh cuối thể kỷ thứ 19 tới đầu thế kỷ XX. Với gần 300 hiện vật, hình ảnh trưng bày về các nghề gốm, nghề đúc đồng, nghề kim hoàn, nghề dệt, nghề chạm khắc gỗ…
Giới thiệu phong tục, tín ngưỡng, nghệ thuật và giáo dục của Sài Gòn
Nêu bật các phong trào đấu tranh chính trị từ khi có Đảng, tái hiện phần nào quang cảnh ngày độc lập ở quảng trường Norodom
trưng bày những vấn đề: hội nghị Genève về việc chấm dứt chiến tranh ở Đông Dương ngày 21/7/ 1954, phong trào Đồng Khởi năm 1960, địa đạo Củ Chi,...
trưng bày các hiện vật, đồ cổ đồng hành cùng với đời sống và chiến đấu của cán bộ, chiến sĩ, liệt sĩ ở trong 30 năm kháng chiến trường kỳ gian khổ ở trên mảnh đất "thành đồng" vì độc lập dân tộc thống nhất tổ quốc
Giới thiệu 1086 hiện vật trong đó gồm sưu tập tiền kim loại, tiền giấy, tiền thưởng qua những thời kỳ lịch sử tại Việt Nam
Và những khu vực trưng bày chuyên đề, trưng bày tại khu dịch vụ bổ trợ, Nhà trưng bày triển lãm thành phố và trưng bày ngoài trời
